Xuất khẩu hạt tiêu Việt Nam tăng trưởng ấn tượng về kim ngạch trong 6 tháng đầu năm 2024

So với cùng kỳ năm ngoái, lượng hạt tiêu xuất khẩu trong 6 tháng qua giảm 6,8%, tuy nhiên nhờ giá xuất khẩu tăng cao nên kim ngạch xuất khẩu lại tăng 30,5% và đạt 634 triệu USD (tiêu đen đạt 540 triệu USD, tiêu trắng đạt 94 triệu USD).

Trong 6 tháng đầu năm, giá bình quân hạt tiêu đen xuất khẩu đạt 4.365 USD/tấn, tiêu trắng đạt 5.983 USD/tấn, tăng lần lượt 922 USD/tấn đối với tiêu đen và 1.028 USD/tấn đối với tiêu trắng so với 6 tháng năm 2023.

Gần 10 năm trước, giá hạt tiêu tăng cao kỷ lục, tới trên 200 nghìn đồng/kg, đã khiến cho nông dân ở nhiều tỉnh ồ ạt mở rộng diện tích trồng tiêu, kể cả ở những nơi không phù hợp với loại cây này. Hậu quả là do diện tích, sản lượng tăng mạnh, cung vượt cầu, dẫn tới giá tiêu liên tục giảm, có thời đểm xuống dưới giá thành, khiến cho nhiều nông dân thua lỗ nặng nề, thu hẹp đáng kể diện tích hoặc chuyển sang cây trồng khác, đi làm việc khác.

Đồng thời, sầu riêng, cà phê… vẫn đang có giá bán cao, lợi nhuận hấp dẫn, cũng làm hạn chế khả năng mở rộng diện tích trồng tiêu, bởi những loại cây này đang cạnh tranh trực tiếp với cây hồ tiêu ở Tây Nguyên. Lao động nông nghiệp ngày càng khan hiếm, nông dân khó vay vốn ngân hàng để đầu tư cho cây hồ tiêu, cũng là những nguyên nhân quan trọng khiến cho diện tích hồ tiêu khó tăng trở lại trong thời gian tới, dù giá tiêu đang rất tốt.

Chính vì vậy, dù giá đang ở mức cao nhưng đến thời điểm này chưa ghi nhận tình trạng diện tích hồ tiêu tăng nóng trở lại ở các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam bộ. Thay vào đó, những nông dân vẫn còn gắn bó với cây tiêu đang đầu tư chăm sóc để phục hồi năng suất, sản lượng, chất lượng cho vườn tiêu hiện có.

Không chỉ Việt Nam, nguồn cung hạt tiêu cũng đang bị hạn chế trên toàn cầu do ảnh hưởng của El Nino. Về dài hạn trong 3 - 5 năm tới, lượng tiêu sản xuất ra chưa thể đáp ứng được cho nhu cầu tiêu dùng của thế giới.

Dù giá cao, tiêu Việt vẫn được nhiều quốc gia tăng mua. Theo số liệu từ Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) đến tháng 6/2024, Mỹ là thị trường nhập khẩu lớn nhất với 37.435 tấn, tăng 44,6% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 26,3% thị phần. Đức đứng thứ 2 với 9.526 tấn, tăng gần 107%, Ấn Độ 8.173 tấn, tăng 46%. Các nhà mua từ UAE cũng mua 8.388 tấn, tăng hơn 15% so với cùng kỳ 2023.

Theo VPSA, quy mô thị trường hạt tiêu toàn cầu khoảng 5,4 tỷ USD và dự báo sẽ tăng bình quân khoảng 20% trong giai đoạn 2024-2032. Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo giá hạt tiêu sẽ tiếp tục đi lên, dù tốc độ tăng chậm lại, nhưng vẫn có khả năng đạt mốc xuất khẩu 1 tỷ USD trong năm nay.

Doanh nghiệp Việt Nam có lợi thế nhờ vào chất lượng sản phẩm và vụ thu hoạch sớm. Ngoài ra, sự gia tăng nhu cầu từ các thị trường lớn và sự giảm sút sản lượng từ các quốc gia sản xuất khác tạo ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu.

Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, ngành hồ tiêu Việt Nam cần có những bước đi chiến lược, phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, hiệp hội, doanh nghiệp và nông dân. Điều này không chỉ giúp ổn định thị trường trong ngắn hạn mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành trong dài hạn.

Theo bà Hoàng Thị Liên - Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam cho biết: “Chất lượng hồ tiêu đảm bảo, thuận lợi khi thâm nhập vào các thị trường. Đặc biệt, xuất khẩu hạt tiêu sang thị trường Trung Quốc được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tốt trong năm 2024 vì nhu cầu nhập khẩu hạt tiêu hàng năm của quốc gia này khoảng 65-70 nghìn tấn”. 

Bên cạnh đó, Giá tiêu tăng mạnh trong năm 2024 tạo ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho ngành xuất khẩu tiêu Việt Nam. Với nhu cầu tiêu thụ tăng cao từ các thị trường quốc tế và sự giảm sút sản lượng toàn cầu, giá tiêu dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao. Để tận dụng cơ hội này, ngành hồ tiêu Việt Nam cần có những chiến lược phát triển bền vững, phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, hiệp hội, doanh nghiệp và nông dân.

Điều này không chỉ giúp ổn định thị trường trong ngắn hạn mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành trong dài hạn, hướng tới mục tiêu đạt mốc xuất khẩu 1 tỷ USD và khẳng định vị thế của tiêu Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ngoài ra, ông Nguyễn Văn Tâm, Giám đốc Công ty Xuất khẩu Tiêu Việt Nam chia sẻ: "Giá tiêu trên thị trường đang tăng cao là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp xuất khẩu tiêu Việt Nam. Chúng tôi đã tận dụng cơ hội này để đẩy mạnh xuất khẩu, mở rộng thị trường sang các khu vực mới như Trung Đông và châu Phi".

Tuy nhiên, để tận dụng tốt cơ hội này, ngành tiêu Việt cần chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và phát triển thương hiệu.

Sự bùng nổ của thị trường tiêu Việt Nam không chỉ mang lại lợi ích kinh tế lớn mà còn khẳng định vị thế của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Hồ tiêu Việt Nam sẽ tiếp tục vươn xa, trở thành một trong những sản phẩm nông sản chủ lực của Việt Nam trên thị trường thế giới.