Theo thông lệ, cứ đến ngày 17/7 Âm lịch hằng năm, Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân các dân tộc huyện Bảo Yên, Lào Cai lại tổ chức Lễ hội đền Bảo Hà để tri ân và tưởng nhớ đến Đức Quan Hoàng Bảy - vị tướng có công dẹp giặc phương Bắc giữ non sông bờ cõi, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân.
Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Trưởng Ban Quản lý di tích và phát triển du lịch huyện Bảo Yên, đây là một trong những sự kiện du lịch văn hóa tâm linh quan trọng diễn ra thường niên. Lễ hội nhằm tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu rộng rãi đến du khách về các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc Bảo Yên; tạo không khí vui tươi, phấn khởi để người dân lao động, sản xuất, kích cầu du lịch.
Các hoạt động Lễ hội đền Bảo Hà 2024 diễn ra từ ngày 4- 20/8 với các hoạt động tâm linh như: Hầu khai hội (ngày 4/8); Lễ cầu an, thả đèn hoa đăng; Lễ cúng khao quân; Lễ rước kiệu; Lễ chính đền (từ 8 giờ ngày 20/8); Lễ dâng hương. Bên cạnh đó, Ban Tổ chức Lễ hội còn tổ chức Hội chợ thương mại và quảng bá sản phẩm nông, lâm nghiệp địa phương năm 2024; Giải Bóng đá cúp đền Bảo Hà, xã Bảo Hà lần thứ III; giao lưu bóng chuyền hơi xã Bảo Hà năm 2024; Cuộc thi làm ngựa mã và không gian tổ chức các môn thể thao, trò chơi dân gian truyền thống…
Đền Bảo Hà ở xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên, từ lâu đã được biết đến là một địa chỉ văn hóa tâm linh với tên gọi dân gian là đền ông Hoàng Bảy. Lễ hội truyền thống đền Bảo Hà được tổ chức hàng năm nhằm tưởng nhớ công lao của danh tướng Hoàng Bảy, người có công đánh giặc phương Bắc, bảo vệ bờ cõi và cửa ải đất nước vào cuối triều Lê (1740-1786). Đây cũng là dịp giới thiệu với du khách nét đẹp văn hóa các dân tộc địa phương, quảng bá tiềm năng, thế mạnh, thu hút đầu tư vào du lịch văn hóa tâm linh ở Bảo Hà, Bảo Yên nói riêng và Lào Cai nói chung. Lễ hội đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Theo sử sách ghi lại, vào cuối triều Lê (1740-1786), các châu Thủy Vĩ, Văn Bàn và nhiều nơi khác thuộc phủ Quy Hóa luôn bị giặc tràn sang cướp phá. Triều đình cử danh tướng Nguyễn Hoàng Bảy đưa đội quân tiến dọc sông Hồng đánh đuổi giặc, giải phóng Khau Bàn và xây dựng Bảo Hà thành căn cứ lớn. Tại đây, danh tướng Hoàng Bảy đã tổ chức các thổ ty, tù trưởng luyện tập binh sỹ, sau đó thống lĩnh quân thủy và quân bộ tiến đánh giặc ở Lào Cai, giải phóng các châu thuộc phủ Quy Hóa (Yên Bái, Lào Cai ngày nay).
Trong một trận đánh không cân sức với quân giặc, danh tướng Hoàng Bảy đã anh dũng hy sinh. Giặc bỏ xác ông xuống sông Hồng, trôi đến Bảo Hà. Nhân dân trong vùng đã chôn cất ông và lập đền thờ. Để ghi nhớ công lao người anh hùng có công với đất nước, các vua Minh Mạng, Thiệu Trị (triều Nguyễn) đã tặng ông danh hiệu "Trấn an hiển liệt" và đền thờ ông được các vua triều Nguyễn cấp sắc phong là "Thần vệ quốc"; đồng bào các dân tộc địa phương tôn thờ ông là vị thần. Ngày giỗ chính của ông là 17/7 Âm lịch.
Lễ hội Đền Bảo Hà năm 2024 được tổ chức theo đúng nghi lễ truyền thống, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu cho từng sự kiện. Cùng với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao chào mừng lễ hội, các nghi lễ tâm linh như: Lễ cầu an, thả đèn hoa đăng; Lễ chính, lễ rước kiệu, lễ dâng hương… cũng được tổ chức hết sức quy mô, bài bản mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Lễ hội Đền Bảo Hà là một trong những sự kiện văn hoá quan trọng, được huyện tổ chức nhằm mục đích ghi nhớ công lao to lớn của các bậc tiền nhân, cách đây hàng trăm năm đã lên mảnh đất này chiêu mộ binh lính, luyện tập nghĩa sỹ, dạy dân trồng lúa, khai khẩn đất hoang, bảo vệ biên cương bờ cõi... khơi dậy niềm tự hào dân tộc, phát huy truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ các giá trị văn hóa tinh thần và đời sống tâm linh của Nhân dân các dân tộc trong và ngoài tỉnh.
Hoàng Thế Công
Link nội dung: https://hoinhap.vanhoavaphattrien.vn/dac-sac-le-hoi-den-bao-ha-nam-2024-a56864.html