Xây dựng Việt Nam hùng cường: Vai trò tiên phong của trí thức và nhà khoa học

Trí thức, nhà khoa học: Lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Thành tựu vĩ đại của đất nước sau 40 năm đổi mới có sự đóng góp đặc biệt quan trọng của đội ngũ trí thức, nhà khoa học.”

Ông nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng, chỉ có KH&CN và đổi mới sáng tạo mới giúp Việt Nam bắt kịp và vượt lên trong cuộc cạnh tranh toàn cầu.

Các mục tiêu cụ thể được Tổng Bí thư đặt ra bao gồm:

• Đến năm 2030, Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN về trí tuệ nhân tạo.
• Đến năm 2045, thuộc nhóm 30 nước hàng đầu thế giới về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
• Xây dựng hạ tầng công nghệ số tiên tiến, hiện đại, dung lượng siêu lớn, ngang tầm các “đế chế công nghệ số.”

Để đạt được những mục tiêu này, Tổng Bí thư nhấn mạnh cần đổi mới mạnh mẽ trong đào tạo, sử dụng và trọng dụng trí thức; hoàn thiện thể chế KH&CN phù hợp cơ chế thị trường; và chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học.

Kiến nghị sâu sắc từ Chủ tịch Phan Xuân Dũng

Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) Phan Xuân Dũng đã có bài phát biểu tâm huyết, đề xuất năm kiến nghị chiến lược nhằm phát huy vai trò của trí thức trong sự nghiệp phát triển đất nước.

1. Chuyển hóa chính sách thành giải pháp cụ thể

Chủ tịch Phan Xuân Dũng nhấn mạnh, trí thức là tài sản quý giá của dân tộc và cần được khơi dậy tối đa năng lực thông qua các chính sách thiết thực.

Ông đề nghị lãnh đạo Đảng, Nhà nước cụ thể hóa các chủ trương lớn như Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 và Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 bằng các giải pháp hành động rõ ràng. “Mỗi chính sách cần đi kèm với giải pháp cụ thể để trí thức không chỉ hiểu được ý nghĩa mà còn có thể hành động vì lý tưởng và mục tiêu cao cả của Đảng, đáp ứng kỳ vọng của toàn dân” - Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nói.

2. Tôn vinh trí thức: Xây dựng điểm tựa phát triển

Chủ tịch Phan Xuân Dũng coi sự gặp mặt và lắng nghe từ Tổng Bí thư Tô Lâm là một niềm tự hào lớn lao, biểu tượng của sự tôn vinh mà Đảng, Nhà nước dành cho trí thức.

Theo ông, để đội ngũ trí thức phát triển mạnh mẽ hơn, cần xây dựng một hệ thống tôn vinh và hỗ trợ bền vững, giúp trí thức có "điểm tựa" vững chắc trong sự nghiệp. Ông dẫn lời nhà bác học Archimedes: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên". Điểm tựa đó chính là sự tin tưởng và hỗ trợ mạnh mẽ từ Đảng và Nhà nước.

3. Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy: Xã hội hóa KH&CN

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đề xuất, trong bối cảnh lịch sử mới, việc xã hội hóa hoạt động KH&CN là điều tất yếu. Liên hiệp Hội cần được mở rộng chức năng để tiếp nhận thêm trí thức, tăng cường các hoạt động xã hội hóa, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ công. Ông nhấn mạnh: “Trong quá trình đổi mới tổ chức, cần trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các tổ chức KH&CN, giúp họ phát huy tối đa khả năng sáng tạo và tự do khám phá.”

4. Tin tưởng giao trọng trách lớn cho trí thức Việt Nam

TSKH Phan Xuân Dũng kêu gọi lãnh đạo Đảng và Nhà nước giao các dự án lớn như nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, đường sắt cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành cho doanh nghiệp và trí thức Việt Nam. 

Ông so sánh với sự phát triển của Hàn Quốc và Nhật Bản trong quá khứ: “Chúng ta không thể thua Hàn Quốc cách đây 60 năm hay Nhật Bản cách đây 100 năm. Nếu được tin tưởng giao trách nhiệm, 20-30 năm nữa, chúng ta sẽ có đội ngũ doanh nhân, nhà khoa học ngang tầm quốc tế.”

5. Thực hiện Nghị quyết 57: Đưa KH&CN trở thành động lực đột phá

Nghị quyết số 57 được Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đánh giá là cột mốc quan trọng trong sự nghiệp phát triển KH&CN của Việt Nam. Với sự dẫn dắt trực tiếp của Tổng Bí thư Tô Lâm, ông tin tưởng nghị quyết sẽ tạo ra động lực lớn lao, giúp Việt Nam vươn lên mạnh mẽ.

TSKH Phan Xuân Dũng “mong muốn Tổng Bí thư coi Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam là địa chỉ tin cậy để giao nhiệm vụ, đồng thời cam kết nỗ lực hết mình vì sự thành công của nghị quyết.”

Thành tựu ấn tượng của Liên hiệp Hội và trí thức KH&CN

• Hơn 6.000 trí thức trẻ đã tham gia các tổ chức KH&CN do Liên hiệp Hội thành lập.
• Gần 4.711 tỷ đồng được huy động, vượt xa ngân sách Nhà nước hỗ trợ.
• 64 sáng chế độc quyền, 88 bằng giải pháp hữu ích, hàng nghìn bài báo khoa học trong nước và quốc tế.
• Hàng nghìn giải pháp kỹ thuật được ứng dụng, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng cho nền kinh tế.

Kết nối giữa trí thức trong và ngoài nước

Tại buổi gặp, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hút trí thức Việt Nam ở nước ngoài và hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Ông khẳng định: “Việt Nam cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các trung tâm nghiên cứu, doanh nghiệp và trí thức toàn cầu để tạo nên hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.”

Hội nghị gặp mặt trí thức, nhà khoa học không chỉ là sự kiện mang tính biểu tượng mà còn là lời hiệu triệu mạnh mẽ, thúc đẩy đội ngũ trí thức KH&CN hành động vì những mục tiêu chiến lược của đất nước. Với tầm nhìn dài hạn và sự đồng hành của Đảng, Nhà nước, đội ngũ trí thức sẽ tiếp tục là động lực nòng cốt để Việt Nam tiến lên trong kỷ nguyên đổi mới, bứt phá và khẳng định vị thế trên trường quốc tế.