Qua tìm hiểu, gia đình bà Hằng sở hữu thửa đất 37b (79), có diện tích 100m2, được UBND thị xã Phổ Yên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (tạm gọi là sổ đỏ) số C344038 ngày 20/2/2001, chủ sở hữu là ông Đồng Văn Lập.
Cùng năm, thửa đất được bán cho ông Phạm Nam Long, bà Nguyễn Thị Chi (vợ chồng - bên mua) với giá thoả thuận và hai bên làm giấy biên nhận mua bán đất với giá trị khi đó là 19 triệu đồng. Căn cứ theo nội dung trên giấy biên nhận, bên mua khi đó thanh toán tổng 11,5 triệu đồng, 7,5 triệu đồng còn thiếu, bên mua cam kết trả ngày 30/10/2002 và cam kết sẽ chịu trách nhiệm theo yêu cầu của bên bán nếu không đảm bảo tiến độ thanh toán.
“Đến hẹn, vợ chồng ông Long bà Chi không thanh toán tiền cho gia đình, thậm chí còn mượn lại số tiền đã thanh toán trước đó. Mãi đến năm 2004, nhận thấy bên mua vi phạm hợp đồng khi chưa thanh toán số tiền mua đất và tiền vay, nên gia đình tôi đã làm đơn ra xã yêu cầu chấm dứt hợp đồng”, bà Lê Thị Hằng nói.
Dưới góc độ pháp lý, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực mới có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, Điều 129, Bộ Luật dân sự 2015 cũng quy định cụ thể đối với giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba (2/3) nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Toà án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.
Vận dụng vào trường hợp trên, giấy mua bán của hai bên không đảm bảo quy định về hình thức, chưa chứng thực, công chứng… ngoài ra, bên mua trả cho bên bán tổng số tiền là 11,5 triệu (tổng số 19 triệu), chưa đủ điều kiện tối thiểu hai phần ba (2/3) theo quy định, liệu giấy mua bán nói trên có hiệu lực pháp lý?.
Bất cập hồ sơ thuế đất
Dựa trên luật hiện hành, chủ sở hữu hợp pháp thửa đất số 37b hiện nay là ông Đồng Văn Lập và ông Lập có trách nhiệm, nghĩa vụ nộp thuế nhà đất sau khi có thông báo, văn bản gửi từ cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, từ năm 2004 - 2011, lại xuất hiện nhiều văn bản thông báo và biên lai thu thuế nhà, đất gửi đến ông Phạm Nam Long. Đáng nói, những văn bản thông báo nộp thuế nhà đất có nhiều dấu hiệu… bất thường, khi trên giấy tờ, cơ quan gửi thông báo phải là Chi cục Thuế nhưng con dấu sử dụng là của… UBND xã Hồng Tiến.
Mặt khác, theo gia đình, số tiền nêu trong thông báo và số tiền thực tế ghi ở biên lai thu thuế nhà đất lại có sự sai lệch. Thậm chí sử dụng những biên lai từ phát hành từ năm trước để viết phiếu thu tiền?
Cụ thể tại biên lai thu thuế nhà, đất ngày 10/6/2008 nhưng lại sử dụng hoá đơn phiếu thu năm 2007 để viết… Bên cạnh đó, phát hiện nhiều biên lai thu thuế nhà, đất không có dấu của cơ quan có thẩm quyền xác nhận.
Một chi tiết đáng chú ý khác, ngày 12/8/2020, Chi cục Thuế Thái Nguyên, khu vực Phổ Yên - Phú Bình có Văn bản số 552 gửi TAND thị xã Phổ Yên, nội dung Chi cục Thuế khẳng định: Từ năm 2012 đến 2020, Chi cục Thuế chưa thông báo nộp thuế nhà đất (nay là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp) cho ông Đồng Văn Lập và ông Phạm Nam Long với lý do chưa kê khai nộp thuế thửa đất 37b, mặt khác về biên lai thu thuế của thửa đất Toà án nêu trong văn bản là chưa có (chưa kê khai nộp thuế).
Liên quan đến tính pháp lý của những biên lai thuế nhà, đất, dưới góc độ pháp luật, việc đóng thuế đất chưa đủ để chứng minh được ông Long là chủ sử dụng mảnh đất 37b, bởi theo các văn bản về thuế nhà đất từ trước đến nay đều không có quy định bắt buộc người đóng thuế phải là chủ sử dụng đất. Để trở thành chủ sử dụng, trong trường hợp này, bên mua – ông Phạm Nam Long cần phải tiến hành thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Mặt khác cũng theo gia đình bà Hằng, qua đối chiếu chữ ký của ông Phạm Nam Long tại các bút lục 54 và bút lục 53, bằng cảm quan nhận thấy hai chữ ký có sự khác nhau, nghi do hai người khác nhau ký.
Bởi vậy, người dân đề nghị cơ quan chức năng xác minh lại tính pháp lý của những văn bản thông báo thu thuế đất có dấu, chữ ký được cho là của UBND xã Hồng Tiến trước đó, đồng thời yêu cầu làm rõ số tiền được ghi trong biên lai đã đi đâu cũng như trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị liên quan (nếu có) để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.