Công trình thành phố 0 Carbon: Vì Con người và Vì Tương lai

Được khởi xướng bởi Mạng lưới Hiệu quả Năng lượng Việt Nam (EEN-Vietnam) với sự hỗ trợ đặc biệt từ Viện Goethe và Friedrich Ebert-Stiftung Việt Nam (FES); trong những ngày từ 03 đến 05 tháng 11năm 2021, EEN-Vietnam đã mở đầu Tuần lễ Công trình Hiệu quả Năng lượng Việt Nam VEEBW 2021 với nhiều sự kiện trên địa bàn thành phố Hà Nội.

WEEBW2021 được tổ chức thông qua một chuỗi sự kiện, bao gồm những hội thảo trực tuyến được đồng tổ chức bởi Tổ chức Quốc tế và Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Dự án Điện mặt trời mái nhà trong ngành Thương mạI và Công nghiệp (CIRTS) của GIZ và Công ty LIXIL Việt Nam. Bên cạnh đó, VEEBW2021 còn có sự tham gia của các đối tác chuyên gia như Đại học Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven), Đại học Xây dựng Hà Nội (HUCE), Đại học Bách Khoa Đà Nẵng (DUT), Except Integrated Sustainability, Công ty TNHH Edeec, và Viện Vật liệu Xây dựng Việt Nam (VIBM). Một trong những sự kiện nổi bật là Hội thảo tọa đàm trực tuyến “Công trình-Thành phố 0 Carbon. Vì Con người và Vì Tương lai. Hội thảo đã thu hút được trên 200 đại diện đến từ các lĩnh vực quy hoạch, xây dựng, kiến trúc năng lượng, vật liệu, đầu tư và phát triển tham dự, đánh dấu sự kiện mở màn của Tuần lễ Công trình Hiệu quả Năng lượng Việt Nam 2021.

Với chủ đề “Công trình-Thành phố 0 Carbon. Vì Con người và Vì Tương lai”, hội thảo đã cập nhật những xu hướng và mô hình thành phố phát thải cân bằng theo kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển trong tương quan so sánh với hiện trạng và bối cảnh cụ thể của Việt Nam.

11-1636377668.jpg

Phát biểu trong lễ khai mạc, Tiến sĩ Emily Mc. Qualter, nhà phân tích chính sách tiết kiệm năng lượng hàng đầu tại Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết “Nghiên cứu của IEA về triển vọng năng lượng theo múc độ tiêu thụ trong những năm từ 2017 đến 2040 đã gia tăng đáng kể. Sử dụng năng lượng hiệu quả hơn trong các công trình sẽ giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hoá thạch và cải thiện chất lượng không khí. Đây là yêu tố quan trọng toàn xã hội cần tập trung; đồng thời với khung chính sách được thúc đẩy để phát huy hơn nữa tiềm năng đạt được của mục tiêu này.”

Phân tích về thách thức và vai trò của các thành phố trong quá trình giảm thiểu phát thải khí nhà kính, Đại diện cho Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (World Wide Fund WWF) Việt Nam, Phạm Cẩm Nhung nhận xét“Phát biểu tại Hội nghị COP 26, ngày 1tháng 11 năm 2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc phấn đấu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Thông qua ACA Liên minh Hành động vì Khí hậu quốc tế Việt Nam đã và đang hành động quyết liệt vì mục tiêu chung và hi vọng sau COP26 kết thúc sẽ có thêm nhiều cơ quan chính quyền địa phương, khối tư nhân, các viện nghiên cứu và tổ chức xã hội dân sự tham gia vào chiến dịch Race to Zero và cam kết xây dựng chiến lược để đạt phát thải ròng bằng “0”.”

Thông qua những bài trình bày chia sẻ kinh nghiệm và nghiên cứu của các chuyên gia quy hoạch và đơn vị phát triển dự án xây dựng quốc tế, nhiều cơ hội mới cho thành phố lớn đã được trao đổi, thảo luận. Giám Đốc Except Integrated Sustainability (Hà Lan), Tom Bosschaert chia sẻ “Việt Nam là điểm đến lý tưởng để phát triển những mô hình thành phố bền vững trên thế giới. Mô hình Orchid City cho khu vực đồng bằng song Cửu Long là dự án được thiết kế theo phương pháp tuần hoàn, thích ứng với ngập lụt và khí hậu địa phương đồng thời đạt mức phát thải carbon âm. Dự án không chỉ giải quyết các vấn đề về xã hội, tài chính, môi trường mà vẫn đảm bảo chất lượng cuộc sống cho các thế hệ tương lai”.

Một trong những dự án điển hình về phát triển thành phố bền vững đã được trình bày tại Hội thảo. Tiến sĩ Nuri Cihan Kayacetin ở Đại học KU Leuven (Bỉ) cho biết “Sức ép tăng trưởng nhanh của các đô thị dẫn tới tình trạng tăng độ nén tại đô thị cũ và tăng mật độ xây dựng tại đô thị vệ tinh mới. Dự án nghiên cứu Việt-Bỉ đã nhằm vào tìm lời giải đáp cho nhu cầu phải chuyển hóa thông tin về vật lý công trình, vật lý đô thị hay các dòng tài nguyên để góp phần hỗ trợ cho việc ra quyết định đúng đắn trong trong thiết kế và quy hoạch.”

Nhằm giải quyết lượng phát thải khí nhà kính trong một công trình, nhiều giải pháp đã được trao đổi, thảo luận. Dưới góc nhìn tư vấn thiết kế xây dựng, Chuyên gia tư vấn tối ưu năng lượng phát triển bền vững, Esther Gerritsen ở Công ty TNHH Haskoning DHV Vietnam cho biết: “Việc áp dụng nguyên tắc thiết kế bao gồm loại bỏ khí thải trực tiếp từ khí đốt tự nhiên trong quá trình đốt cháy dầu diesel và cải thiện lớp vỏ tòa nhà, khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, lắp đặt các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời hoặc năng lượng gió, sử dụng các nguồn tại chỗ để đạt hiệu quả tối ưu trong việc sản xuất năng lượng sưởi ấm và làm mát.”

 Từ quan điểm nghiên cứu xây dựng, Ông Lê Trung Thành ở Viện Vật liệu (Bộ Xây dựng) nhận định “Nếu giảm được lượng than, điện và phát thải CO2 trong sản xuất vật liệu xây dựng sẽ trực tiếp giảm phát thải CO2 tại Việt Nam. Viêc ứng dụng vật liệu kiệm năng lượng vào công trình xây dựng sẽ làm giảm tiêu thụ điện năng, gián tiếp giúp giảm phát thải CO2 đối với công trình xây dựng.” 

Đại diện cho phía chủ đầu tư, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Sản phẩm, Phúc Khang Corporation, Tiến sĩ Kiến trúc sư Lê Thị Hồng Na cho rằng“Viêc áp dụng giải pháp thiết kế thụ động, dùng thiết bị tiết kiệm điện, thiết bị có hiệu suất sử dụng cao và các thiết bị cảm biến tự động, năng lượng tiêu thụ trong công trình Diamond Lotus Riverside có thể tiết kiệm  được đến 50% so với kịch bản thông thường. Đây là một nỗ lực, cố gắng làm tốt hơn từ cả phía nhà phát triển dự án và cộng đồng cư dân sinh sống tại đây.”

Trong quá trình hội thảo, các diễn giả đã tích cực chia sẻ nhiều thông tin giá trị, cởi mở về quy hoạch và phát triển đô thị cân bằng phát thải và các yếu tố chính của một công trình tiến tới cân bằng năng lượng. Qua đó, đại diện tham gia trực tiêp và thảo luận trực tuyến đã đem đến một bức tranh toàn diện, những ý tưởng gợi mở giúp Việt Nam bước đầu định hướng, xác định kế hoạch hành động phù hợp hướng tới việc đặt nền móng nhằm kiến tạo những thành phố Net-zero trong tương lai.

Sự kiện khép lại bằng hoạt động kết nối trực tuyến (Online Networking) gữa diễn giả và những người tham dự, họ đã có cơ hội được trao đổi trực tiếp thông qua nền tảng online. Sự đón nhận của người tham dự đã giúp hội thảo mở ra những dự báo tích cực cho tiềm năng chiến lược Net-zero, đồng thời tạo tiền đề cho 2 Tọa đàm trực tuyến” Kiến trúc bền vững -Vì một tương lai không Carbon” và “Hội thảo chuyên đề: Giải mã Công trình Thương mại Net-zero – Điện mặt trời mái nhà và hiệu quả năng lượng” của Tuần lễ Công trình Hiệu quả Năng lượng Việt Nam VEEBW 2021.