Du lịch trải nghiệm phát triển, nhu cầu tiêu dùng tại điểm đến gia tăng
Xu hướng du lịch hiện nay cho thấy du khách, đặc biệt là khách quốc tế và nhóm khách có mức chi tiêu cao, ngày càng quan tâm đến những trải nghiệm gắn với văn hóa địa phương. Thay vì chỉ tham quan hay chụp ảnh, du khách có xu hướng tìm hiểu câu chuyện làng nghề, quy trình sản xuất, gặp gỡ nghệ nhân và lựa chọn các sản phẩm mang dấu ấn bản địa làm quà lưu niệm hoặc quà tặng. Điều này khiến nhu cầu tiêu dùng tại điểm đến gia tăng rõ rệt, đồng thời đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với các sản phẩm phục vụ du lịch.
Đối với sản phẩm OCOP và các làng nghề, du lịch trải nghiệm vừa mở ra cơ hội tiếp cận trực tiếp thị trường, vừa đóng vai trò như một kênh “kiểm chứng” mức độ phù hợp của sản phẩm với thị hiếu người tiêu dùng. Sản phẩm không chỉ cần đảm bảo chất lượng, mà còn phải có thiết kế hấp dẫn, thuận tiện khi mang theo, gắn với câu chuyện văn hóa và phù hợp với không gian trải nghiệm. Thực tế cho thấy, những sản phẩm được đầu tư thiết kế bài bản thường có khả năng tiêu thụ tốt hơn tại các điểm du lịch và để lại ấn tượng lâu dài đối với du khách.
Thiết kế sáng tạo – cầu nối giữa trải nghiệm du lịch và giá trị sản phẩm
Trong mô hình du lịch trải nghiệm, thiết kế sáng tạo giữ vai trò kết nối giữa sản phẩm và cảm xúc của du khách. Từ không gian trưng bày, cách kể câu chuyện sản phẩm, bao bì đến hình thức trình diễn nghề, tất cả đều là những yếu tố thiết kế góp phần hình thành trải nghiệm tổng thể. Một sản phẩm OCOP được thiết kế phù hợp không chỉ nhằm mục tiêu bán hàng, mà còn giúp truyền tải giá trị văn hóa, lịch sử và bản sắc của địa phương đến người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, thiết kế sáng tạo giúp sản phẩm OCOP thích ứng linh hoạt với nhiều phân khúc du lịch khác nhau, từ du lịch cộng đồng, du lịch làng nghề đến du lịch cao cấp. Thông qua việc cải tiến mẫu mã và công năng, sản phẩm truyền thống có thể hòa nhập tốt hơn với đời sống hiện đại, đồng thời vẫn giữ được giá trị cốt lõi. Điều này góp phần kéo dài chuỗi giá trị tiêu dùng, khi sản phẩm tiếp tục được sử dụng và giới thiệu sau chuyến đi, trở thành kênh quảng bá hiệu quả cho văn hóa địa phương.
Đáng chú ý, du lịch trải nghiệm còn là môi trường thuận lợi để thử nghiệm các thiết kế mới. Phản hồi trực tiếp từ du khách giúp các cơ sở sản xuất kịp thời điều chỉnh sản phẩm, nâng cao chất lượng và định hướng phát triển phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của thị trường.
Trung tâm thiết kế, sáng tạo – không gian tích hợp kinh tế sáng tạo và du lịch
Trước yêu cầu đó, việc hình thành các Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch được xem là mô hình tích hợp hiệu quả giữa kinh tế sáng tạo và du lịch trải nghiệm. Các trung tâm không chỉ đóng vai trò là điểm bán hàng, mà còn là không gian trình diễn nghề, giới thiệu quy trình sản xuất, trưng bày các sản phẩm thiết kế mới và tổ chức hoạt động trải nghiệm cho du khách.
Thông qua hoạt động của trung tâm, sản phẩm OCOP được đặt trong một không gian thiết kế tổng thể, qua đó nâng cao giá trị cảm nhận và tăng khả năng tiêu thụ tại chỗ. Đồng thời, đây cũng là điểm kết nối giữa nghệ nhân, cơ sở sản xuất với doanh nghiệp du lịch, đơn vị lữ hành và người tiêu dùng. Việc gắn trung tâm thiết kế sáng tạo với các điểm du lịch làng nghề góp phần hình thành chuỗi trải nghiệm – tiêu dùng – quảng bá liên hoàn, mang lại lợi ích đồng thời cho cả sản xuất và phát triển du lịch.
Trong quá trình triển khai, Sở Công Thương Hà Nội giữ vai trò định hướng, xây dựng kế hoạch và phối hợp với các sở, ngành liên quan nhằm phát triển đồng bộ mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo gắn với du lịch trên địa bàn thành phố. Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội là đơn vị trực tiếp tổ chức thực hiện, hỗ trợ dàn dựng không gian, nâng cao năng lực thiết kế, tổ chức triển lãm và kết nối giao thương. Với cách tiếp cận này, kinh tế sáng tạo không chỉ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm OCOP, mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, khai thác hiệu quả tiềm năng văn hóa làng nghề của Thủ đô.
