Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một con cá mập "siêu chữa lành" đã mọc lại một phần vây của nó sau khi bị chấn thương dưới bàn tay của con người gần Jupiter ở Florida.
Con cá mập mượt (Carcharhinus falciformis) đã được gắn thẻ vệ tinh vào vây lưng vào tháng 6 năm 2022 để các nhà nghiên cứu có thể theo dõi quá trình di chuyển của nó. Vài tuần sau, một số kẻ đã cắt tấm thẻ ra khỏi vây của con cá mập khiến nó có một vết thương nặng. Thợ lặn địa phương John Moore nhìn thấy vây của con cá mập bị mất và liên hệ với các nhà nghiên cứu.
Tác giả nghiên cứu Chelsea Black, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Miami, nói với Live Science: “Tôi đã nói với anh ấy [người thợ lặn] rằng hãy chú ý đến thẻ vệ tinh trên vây cá mập, đó là dấu hiệu nhận biết đó có phải là một trong những con cá mập chúng tôi đang nghiên cứu không. Khi đó ảnh ấy gửi cho tôi bức ảnh đầu tiên cho thấy vết thương lớn nơi từng có tấm thẻ vệ tinh đã bị khoét đi".
Vì vết thương rất nặng, Black cho rằng cô không còn cơ hội gặp lại con cá mập này nữa và từ bỏ theo dõi nó. Tuy nhiên, gần một năm sau, con cá mập bất ngờ quay trở lại vùng biển đó và được chụp ảnh với một chiếc vây đã mọc lại.
"Thật là sốc!" Black nói. "Phản ứng đầu tiên của tôi là nhẹ nhõm vì con cá mập vẫn còn sống, vì đó là một vết thương nặng có thể ảnh hưởng đến khả năng bơi lội của nó hoặc gây nhiễm trùng nghiêm trọng."
Theo nghiên cứu được công bố ngày 14 tháng 12 trên Tạp chí Khoa học Hàng hải, đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu quan sát thấy một con cá mập mượt mọc lại vây lưng và là trường hợp tái tạo vây lưng thứ hai được ghi nhận ở tất cả các loài cá mập.
Theo Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Florida, cá mập lông dài tới khoảng 10 feet (3 mét) và sống ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Chúng dễ bị tuyệt chủng do bị đánh bắt quá mức, nhưng việc bắt hoặc giết chúng ở Florida là bất hợp pháp.
Theo nghiên cứu, vết thương của loài cá mập mượt vào năm 2022 là những vết cắt chính xác theo đường viền của thẻ vệ tinh, vì vậy lời giải thích hợp lý nhất là con người đã cố tình gỡ thẻ bằng một vật sắc nhọn. Black không biết ai đã gỡ thẻ nhưng nghi ngờ ý định của họ là giúp đỡ con cá mập.
“Có nhiều khả năng con cá mập đã bị ngư dân bắt được và họ cắt thẻ vệ tinh ra để bán hoặc đơn giản là họ không muốn các nhà khoa học nghiên cứu về chúng”, Black nói. "Cá mập có thể được coi là mối phiền toái đối với một số người, vì vậy bạn có thể tưởng tượng rằng có một nhóm người không muốn chúng tôi tăng cường các biện pháp bảo tồn."
Black đã ghi lại sự tái sinh hiếm gặp của vây bằng cách phân tích các bức ảnh của thợ lặn chụp cách nhau 322 ngày. Theo nghiên cứu, các bức ảnh cho thấy con cá mập bị mất 20,8% vây trong vết thương ban đầu và nó đã lành trở lại 87% kích thước ban đầu.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu cách cá mập tái tạo vây vì điều này rất hiếm khi được quan sát thấy. Black cho rằng chiếc vây mới chủ yếu là mô sẹo nhưng không thể chắc chắn vì chưa ai từng mổ xẻ nghiên cứu một chiếc vây cá mập tái sinh.
Cá mập tự nhiên trải qua rất nhiều vết thương - thường là do sự hung hăng và cố gắng săn mồi từ những con cá mập khác - vì vậy chúng đã tiến hóa để chữa lành nhanh chóng. Theo nghiên cứu, các thủ thuật chữa lành của họ bao gồm các phản ứng chống viêm ngay lập tức đối với các vết thương.
Black nói: “Có lý do khiến cá mập đã tiến hóa hàng trăm triệu năm và sống sót sau nhiều sự kiện tuyệt chủng hàng loạt”. "Câu chuyện này chỉ chứng minh chúng kiên cường như thế nào."
