Lưu đày là một hình phạt đối với tù nhân bao gồm tù nhân là thường dân cho đến quan lại mắc tội, những tù nhân này bị triều đình bắt buộc phải đi lưu đày. Những địa điểm tù nhân đi lưu đầy thường ở những nơi rất xa xôi hoặc vùng biên giới hẻo lánh, khiến người bị lưu đày khó có thể trở về nơi ở hoặc nơi sinh sống ban đầu. Vào thời nhà Thanh, triều đình đặc biệt thích lưu đầy tù nhân đến Ninh Cổ Tháp. Vậy Ninh Cổ Tháp là địa điểm như nào mà khiến các tù nhân đều kinh sợ mỗi khi nhắc tới?
Một giáo sư lịch sử tại Đại học Hắc Long Giang ở Trung Quốc cho biết, Tùy Văn Đế - người sáng lập và là hoàng đế đầu tiên của nhà Tùy trong lịch sử Trung Quốc đã thiết lập nên 5 hình phạt cổ xưa bao gồm: Tử hình, lưu đày, bỏ tù, phạt gậy và roi. Trong đó, nghiêm trọng nhất là tử hình. Tội bị đi lưu đày được nhận xét cực hình không kém tử hình.
Sau khi tộc Mãn Châu đứng ra lập nên nhà Thanh, hình phạt lưu đày vẫn được tiếp nối. Những tù nhân phạm tội sẽ bị đày đến vùng biên giới xa xôi. Những người bị kết án lưu đày bao gồm: Thứ nhất là những người chống lại triều đình nhà Thanh. Nhóm người này sau khi bị bắt, những kẻ cầm đầu sẽ bị kết án tử hình, những kẻ còn lại được miễn tử hình nhưng sẽ bị đi lưu đày.
Thứ hai là những quan lại phạm tội tham nhũng, ăn hối lộ cũng bị xử tội đi lưu đày. Thứ ba là những tội phạm viết sách kể xấu triều đình hoặc lưu truyền những văn hóa phẩm mang tính xuyên tạc quốc gia. Thứ tư là những dân thường phạm trọng tội trong những vụ hình sự lớn.
Theo Sohu, khoảng cách nơi lưu đày chủ yếu liên quan đến mức độ nghiêm trọng của tội phạm, tội càng nghiêm trọng thì nơi lưu đày càng xa, phần lớn đều ở vùng biên giới ít người sinh sống, người ngoài khó tiếp cận, điều kiện sinh hoạt lại vô cùng khắc nghiệt. Do đó, vùng Đông Bắc trở thành điếm lưu đày được nhà Thanh nhắm đến. Đặc biệt, Ninh Cổ Tháp được triều đình lựa chọn là điểm đến của những tội phạm bị phán quyết đi lưu đày.
Vào thời nhà Thanh, vùng Đông Bắc có rất ít người Hán sinh sống, đặc biệt là Ninh Cổ Tháp. Hầu hết những người sống ở đó đều là người người dân tộc thiểu số, hơn nữa, đây là một nơi cực kỳ xa xôi, hẻo lánh. Ở Ninh Cổ Tháp thời tiết vô cùng lạnh giá, khắc nghiệt. Vào mùa đông, toàn bộ Ninh Cổ Tháp sẽ bị bao phủ bởi tuyết trắng xóa, gió thổi dữ dội.
Không những thế, nơi đây còn có nhiều dã thú sinh sống nên trở thành "trung tâm lưu đày" của triều đình nhà Thanh.
Học giả Ngô Triệu Khiên từng miêu tả, Ninh Cổ Tháp là nơi nghèo nhất trong thiên hạ. Mùa xuân tới mùa hè, sấm giật đùng đùng, gió rít từng cơn. Từ tháng 5 tới tháng 7 thì mưa dầm dề liên tục. Mới tháng 8, tuyết đã bắt đầu rơi. Tới tháng 9, tuyết trắng xóa cả một vùng, sông cũng đóng thành băng.
Với điều kiện khắc nghiệt như vậy, tội phạm bị lưu đầy hầu như không còn ai có cơ hội sống sót để trở về quê hương. Tội phạm bị xử đi lưu đày, chân đeo xiềng xích sắt nặng gần chục cân, bị quân lính áp giải. Nếu người thân của họ không bỏ tiền cho lính tráng, những tội phạm bị đối xử rất tệ bạc trên đường áp giải tới nơi lưu đày. Hơn nữa, triều đình còn yêu cầu những tù nhân bị đày ải phải đến nơi lưu đày trong thời gian quy định. Do đó, quân lính thường đốc thúc họ đi không ngừng nghỉ cả ngày lẫn đêm. Ngay cả khi thời tiết xấu, những người này cũng không được nghỉ ngơi.
Ngoài việc bị đày ải, những tù nhân này cơm cũng không được ăn no, thậm chí họ còn bị bỏ đói gặp phải đám lính muốn chiếm đồ ăn làm của riêng. Trong suốt hành trình giải đi tới nơi bị đày ải, tù nhân gặp vô vàn khó khăn. Nếu không bị quân lính đánh đập, bỏ đói, họ cũng bị kiệt sức mà chết hoặc bị dã thú ăn thịt. Chính vì thế, phần lớn những tù nhân bị đi đày ải đều tử vong trên đường đi. Số người đến được Ninh Cổ Tháp rất ít ỏi.
Sau khi tới được Ninh Cổ Tháp, họ cũng phải đối mặt với vô vàn khó khăn khi tuyết rơi dày, tù nhân không có áo ấm mặc đều sẽ bị chết cóng. Chính vì thế, việc bị đày ải tới Ninh Cổ Tháp là hình phạt vô cùng khủng khiếp với những tù nhân thời nhà Thanh.
Ninh Cổ Tháp ngày nay nằm ở huyện Ninh An, tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc.
