Nhiều người khi ngủ gặp tình trạng tỉnh dậy bất chợt trong đêm. Lúc này, trong tiềm thức, bạn có thể với tay lấy điện thoại để xem giờ, hoặc có thể đứng dậy vào bếp uống một cốc nước vì nghĩ rằng điều này có thể giúp bạn chìm vào giấc ngủ nhanh hơn.
Tuy nhiên, những hành động tưởng chừng như vô hại này thực chất lại có thể là “thủ phạm” vô hình ảnh hưởng đến thể trạng của bạn vào ngày hôm sau. Tại sao các chuyên gia khuyên không nên xem giờ, uống nước khi thức dậy lúc nửa đêm?
Thức dậy vào ban đêm: Khám phá nhịp điệu tự nhiên của cơ thể chúng ta
Khi màn đêm buông xuống, hầu hết mọi người đều mong có được một giấc ngủ ngon nhưng nhiều người lại gặp phải tình trạng thức dậy vào giữa đêm. Nguyên nhân sinh lý đằng sau hiện tượng này rất phức tạp và hấp dẫn, hiểu sâu hơn về những nguyên nhân này có thể giúp chúng ta kiểm soát tốt hơn thói quen ngủ lành mạnh.
Nhịp sinh học và chu kỳ giấc ngủ
Cơ thể con người có một cơ chế bên trong gọi là đồng hồ sinh học, cơ chế này điều khiển chu kỳ ngủ-thức của chúng ta, hay còn gọi là nhịp sinh học. Nhịp điệu này ảnh hưởng đến chất lượng và thời lượng giấc ngủ của chúng ta, thường được chia thành giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM) và giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh (NREM). Trong một chu kỳ giấc ngủ điển hình, một người trải qua nhiều giai đoạn ngủ REM và NREM. Chính những thay đổi mang tính chu kỳ này đôi khi khiến chúng ta phải thức giấc giữa đêm.
Yếu tố môi trường và tâm lý
Ngoài cơ chế sinh lý bên trong, môi trường bên ngoài và trạng thái tâm lý cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc thức giấc vào ban đêm. Ví dụ, tiếng ồn, ô nhiễm ánh sáng và nhiệt độ không thích hợp có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và khiến chúng ta thức giấc vào ban đêm. Đồng thời, căng thẳng, lo lắng hay suy nghĩ quá nhiều trong ngày cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ vào ban đêm, khiến con người phải thức giấc vào giữa đêm.
Yếu tố điều hòa: chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt
Việc điều chỉnh thói quen ăn uống và lối sống có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ của chúng ta. Uống caffeine và rượu, đặc biệt là trước khi đi ngủ, có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và tăng số lần thức giấc vào ban đêm. Tương tự, việc thiếu các hoạt động ban ngày hoặc ngủ trưa quá nhiều vào ban ngày có thể làm gián đoạn nhịp điệu giấc ngủ bình thường và ảnh hưởng đến giấc ngủ liên tục vào ban đêm.
Xem giờ: Sự xáo trộn thầm lặng đánh thức bạn trong đêm
Khi thức dậy vào đêm khuya, phản ứng đầu tiên của nhiều người là kiểm tra thời gian. Mặc dù hành vi này có vẻ vô hại nhưng thực tế nó có tác động sâu sắc đến chất lượng giấc ngủ. Nghiên cứu khoa học cho thấy khi chúng ta thức dậy vào ban đêm, não ở trạng thái nửa lơ lửng, việc kiểm tra thời gian vào lúc này sẽ nhanh chóng kích hoạt các hoạt động tư duy của chúng ta, khiến chúng ta khó đi vào giấc ngủ trở lại.
Tác động tâm lý
Việc kiểm tra thời gian không chỉ làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên của bạn mà còn có thể gây ra lo lắng và căng thẳng. Sau khi biết thời gian cụ thể, mọi người thường bắt đầu tính toán thời gian ngủ còn lại, trạng thái tinh thần “đếm ngược” này sẽ làm tăng gánh nặng tâm lý và ảnh hưởng đến chất lượng cũng như độ sâu của giấc ngủ. Ví dụ, khi bạn nhận thấy mình chỉ còn vài giờ để thức dậy, sự lo lắng của bạn sẽ tăng lên đáng kể, khiến não bộ hoạt động quá mức và khó quay lại trạng thái ngủ sâu.
Tác dụng sinh lý
Về mặt sinh lý, việc kiểm tra đồng hồ vào ban đêm, đặc biệt là thông qua các thiết bị điện tử, gây ra sự tiếp xúc với ánh sáng xanh, ức chế sản xuất melatonin, một loại hormone quan trọng điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức. Kết quả là, hành vi này càng làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và kéo dài thời gian chìm vào giấc ngủ.
Uống nước vào ban đêm: sự cân bằng tuyệt vời để vượt qua giấc ngủ sâu
Mặc dù việc cung cấp đủ nước cho cơ thể là điều quan trọng nhưng uống nước khi thức dậy vào ban đêm có thể không phải là lựa chọn tốt nhất. Uống nước vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của chất lượng giấc ngủ.
Ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ
Đầu tiên, uống nước có thể dẫn đến đi tiểu thường xuyên vào ban đêm và phải thức dậy để đi vệ sinh, điều này sẽ làm gián đoạn giấc ngủ sâu và giai đoạn ngủ REM (chuyển động mắt nhanh). Những giai đoạn ngủ này rất quan trọng cho sự phục hồi của não và cơ thể, và việc làm gián đoạn chúng sẽ ảnh hưởng đến chức năng phục hồi của giấc ngủ, từ đó ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần và chức năng nhận thức vào ngày hôm sau.
Tác dụng lên điều hòa sinh lý
Uống nước vào ban đêm cũng có thể cản trở nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể bạn. Ví dụ, uống quá nhiều nước vào ban đêm có thể dẫn đến mất cân bằng nước và chất điện giải trong cơ thể, đặc biệt là về cân bằng natri và kali trong cơ thể. Sự mất cân bằng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tim và thận.
Nguồn:Sohu
