Cụ thể, theo đơn của ông K., vào khoảng đầu tháng 11/2022, ông có đi xem và quyết định mua khoảng 1/2 diện tích thửa đất trên (tổng thửa đất gồm có 200m2 đất ở nông thôn, 1.002m2 đất trồng cây lâu năm) của bà Dương Quỳnh Oanh (ngụ huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai) thông qua người được ủy quyền là bà Hoàng Thị Minh Phương (mẹ bà Oanh) với giá 1,6 tỷ đồng.
Trong quá trình xác minh việc xây dựng tại thửa đất trên, ông K. cho rằng, ngoài căn nhà trên phần đất nhận chuyển nhượng từ bà Oanh có 200m2 thổ cư, có 6 căn nhà của gia đình bà Lê Vũ Thanh Xuân (là chủ đất cũ) được xây dựng trái phép và nằm hoàn toàn trên phần đất nông nghiệp.
Vì toàn bộ thửa đất vẫn chung một “sổ đỏ”, nhận thấy việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất là hành vi vi phạm pháp luật và có thể ảnh hưởng đến việc chuyển nhượng giữa ông K. và bà Oanh nên ngày 10/2/2023, ông K. đã gửi đơn phản ánh đến UBND huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
Phức tạp thửa đất bán một phần nhưng sang tên hết diện tích
Theo Văn bản số 44 trả lời ông K. của UBND xã Phú Điền ngày 8/4/2023, về nguồn gốc đất, qua tài liệu thu thập thể hiện thửa đất số 201, tờ bản đồ số 11 xã Phú Điền do bà Nguyễn Thị Kim Dung sang nhượng cho bà Lê Thị Thanh Hòa. Vào năm 2018, bà Hòa sang nhượng lại cho bà Lê Vũ Thanh Xuân (Việc sang nhượng bằng giấy viết tay, và thời điểm này các bên chưa làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).
Năm 2019, vì lý do cá nhân nên bà Xuân nhờ bà Hoà thay mặt bà Xuân sang nhượng một phần diện tích (có chiều ngang 22m phía giáp đất ông Hiển) của thửa đất trên cho ông Nguyễn Thanh Phong. Tuy nhiên do không tách được sổ nên bà Hoà và ông Phong thoả thuận về mặt giấy tờ là sang nhượng hết diện tích đất cho ông Phong. Đồng thời ông Phong viết giấy cam kết (giấy thoả thuận) nếu được Nhà nước cho tách thửa sẽ trả lại phần diện tích đất còn lại cho bà Xuân.
Sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất toàn bộ diện tích thửa đất số 201, tờ 11, ông Phong tiếp tục sang nhượng lại cho bà Nguyễn Thị Hồng, bà Hồng viết giấy cam kết cho ông Phong giống như nội dung giấy ông Phong viết cho bà Xuân.
Bà Hồng sau đó sang nhượng cho bà Nguyễn Kim Dịu, bà Dịu tiếp tục viết giấy nếu được Nhà nước cho tách thửa sẽ trả lại phần diện tích đất còn lại cho bà Xuân.
Bà Dịu sau đó sang nhượng cho bà Dương Quỳnh Oanh với toàn bộ diện tích theo giấy chứng nhận đã cấp. Sau đó, bà Oanh tiếp tục sang nhượng cho ông K.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa 201 tờ bản đồ số 11.
Đến tháng 7/2022, bà Xuân có nhờ người anh là ông Nguyễn Đắc Trí đứng ra làm việc mua lại đất từ bà Oanh (giấy xác định diện tích bán chỉ có ngang 22m và dài 28,1m, với diện tích khoảng 620m2), sau đó vào ngày 23/7/2022, ông Trí có đưa cho bà Oanh 500 triệu tiền đặt cọc trong thời gian 3 tháng.
Cũng theo bà Oanh, khi đến thời hạn để trả phần còn lại, ông Trí và bà Xuân liên tục trễ hẹn, bà Oanh cũng đã du di thông cảm cho rất nhiều lần nhưng cả hai đều không thực hiện hợp đồng đúng hạn nên mặc nhiên mất số tiền cọc nói trên.
Phía bà Xuân trình bày đã nhờ luật sư để khởi kiện bà Oanh đòi lại 500 triệu vì cho rằng bà Xuân và ông Trí trễ không bao nhiêu ngày và đây là số tiền lớn nên bà Oanh phải… thông cảm.
Khó cưỡng chế tháo dỡ vì người dân không còn nhà ở
Trở lại với nội dung phản ánh về hành vi tự ý xây dựng nhà trên đất nông nghiệp của bà Xuân, trong Văn bản số 35/KL-UBND ngày 14/4/2023, UBNB xã Phú Điền kết luận phản ánh là đúng.
Về các biện pháp xử phạt đã thực hiện, UBND xã Phú Điền cho biết: “Đối với hành vi tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất của bà Xuân, ngày 23/12/2022, công chức địa chính, Trưởng ấp 4 đã lập biên bản kiểm tra hiện trạng, biên bản vi phạm hành chính và ngày 31/12/2022, UBND xã đã ban hành Quyết định xử phạt hành chính đối với hành vi của bà Xuân và buộc tháo dỡ các công trình xây trên đất nông nghiệp trong vòng 60 ngày.”
Tuy nghiên, đến ngày 27/2/2023, bà Xuân có đơn xin gia hạn thời gian tháo dỡ công trình đến tháng 6/2023 với lý do gia đình bà Xuân không còn chỗ nào để ở, phần đất của bà Xuân vẫn còn trong phần đất đã cấp cho bà Oanh nên bà Xuân cũng chưa sang nhượng hay mua bán được. Bà Xuân cam kết sau khi giải quyết xong phần tranh chấp số tiền 500 triệu với bà Oanh sẽ dỡ nhà và bán đất để tìm chỗ ở khác. Sau đó bà Xuân tiếp tục có đơn xin gia hạn tháo dỡ đến tháng 12/2023 cũng vì những lý do trên.
Về lý do chưa cưỡng chế, ngày 12/6/2023, UBND xã Phú Điền đã có Công văn số 94 phản hồi ông K., trong đó nêu rõ: “Hiện nay chưa có quy định cho phép được gia hạn thời gian tháo dỡ công trình vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, đối với trường hợp bà Xuân do điều kiện khó khăn về kinh tế, con thì bị bệnh tâm thần, gia đình không còn nơi khác để ở. Bà Xuân cũng nhận thức được việc tự ý xây nhà, chuyển đổi mục đích sử dụng đất là vi phạm pháp luật và đã nộp tiền phạt, tuy nhiên nếu tháo dỡ nhà trong thời điểm này thì gia đình không còn nhà để ở. Bà Xuân cũng đã cam kết sau khi giải quyết xong tranh chấp với bà Oanh sẽ bán phần đất của bà đi để tìm chỗ ở phù hợp. Từ thực tế trên, để giúp người dân có chỗ ở, nhất là trong mùa mưa bão đang đến, UBND xã Phú Điền đã báo cáo và kiến nghị UBND huyện xem xét theo đơn cứu xét của gia đình bà Lê Vũ Thanh Xuân…”
Phát biểu tại buổi làm việc giữa các bên, ông Lê Vinh Quang là cán bộ địa chính xã, cho biết: Nếu tháo dỡ hết công trình sai phạm thì gia đình bà Xuân không còn chỗ ở và chính quyền xã phải xây nhà cho bà Xuân hậu tháo dỡ, mặc dù việc này không nằm trong các quy định của pháp luật nhưng đây là chính sách thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc.
Phần nào thấu hiểu được hoàn cảnh của bà Xuân và lắng nghe ý kiến của người dân sống xung quanh thửa đất, kèm theo đó là nỗi trăn trở của chính quyền xã nên ông K. có làm văn bản đề nghị gửi đến các cơ quan có thẩm quyền như sau:
“Tôi sẽ cho bà Xuân thuê căn nhà có diện tích 140m2 và lại ở cạnh bên phần đất của bà Xuân với giá 0 đồng trong thời gian 1 năm, gia đình bà Xuân có thể sinh sống bình thường mà không có bất kỳ thay đổi nào đáng kể. Hoặc tôi sẽ bố trí một căn nhà khác trong địa bàn huyện với diện tích hợp lý, tiện nghi vừa đủ và tự trả tiền thuê nhà cho gia đình bà Xuân trong 12 tháng, đồng thời hỗ trợ bà Xuân 10 triệu để thực hiện việc dọn nhà, ổn định chỗ ở. Phương án trên hoàn toàn giải quyết được vấn đề chỗ ở của gia đình bà Xuân mà UBND xã đang “trăn trở”.
Ông K. cho biết thêm: “Sau tháo dỡ, tôi xin cam kết sẽ cùng phối hợp với bà Xuân để chuyển nhượng miếng đất trên để bà Xuân có tiền mua nhà khác. Nếu không chuyển nhượng được và thời gian kéo dài quá 12 tháng, tôi xin mua lại gần 600m2 nông nghiệp của bà Xuân theo giá thị trường. Như vậy sự nghiêm minh của pháp luật được bảo vệ và cũng không đẩy người dân vào cảnh không nhà không cửa.”
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin./.
